یازدهمین و دوازدهمین نعمت/فائده زمین و محصولات آن

یازدهمین و دوازدهمین نعمت

« وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّیْحَانُ »
و سرانجام از یازدهمین و دوازدهمین نعمت و مواهبش می فرماید: در زمین دانه هائی است همراه با ساقه و برگهائی که به صورت کاه در می آید و همچنین گیاهان خوشبو و معطر.

فائده زمین و محصولات آن

برای زمین چهار محصول و فایده را ذکر می نماید: اول فاکهه و میوها ، دوم : نخل و درخت خرما، و سوم از منافع زمین حبوبات است.

که بعد از فاکهه و نخل بیان شده، حبوبات از قبیل گندم، جو، ارزن، عدس، و باقی حبوبات که از زمین روئیده می شود و انسان از آن تغذیه می کند و (عصف) در لغت پوست حبوبات است که برای حفظ آن است تا وقتی که به ثمر رسد و پس از رسیدن و درو کردن پوست آنها را جدا می کنند و خوراک چهار پایان می گردد. و انسان از گوشت و پوست و پشم آنها استفاده می کند.

چهارم از فائده زمین روئیده شدن ریحان است ریحان چیز خوشبو را گویند و شاید مقصود از ریحان تمام انواع و اقسام گلها و ریاحینی باشد که انسان از استشمام آن محظوظ می گردد، گیاهان خوشبو و گلها را نیز در زمین آفریده که مشام جسم و جان را معطر می کند، و روح را آرامش و نشاط می بخشد، و به این وسیله نعمتهایش را بر انسان تمام کرده است.