زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي
چرا ابلیس با یک گناه طرد شد؟
عصیان ابلیس از سجده به آدم یک گناه امتناع ساده و معمولی نبود بلکه یک تمرد آمیخته به اعتراض و انکار مقام پروردگار بود. گفت: من از او بهترم یعنی فرمان تو برای سجده بر خلاف حکمت و عدالت است ، و این مخالفت بیان از کفر، و انکار علم، و حکمت خدا، در آورد ، به همین جهت باید تمام مقامها و موفقیت های خویش را از دست بدهد.
برای همین فرمود: « فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا یَکُونُ لَکَ أَن تَتَکَبَّرَ فِیهَا » و سرچشمه این سقوط و تنزل را با این جمله برای او شرح می دهد : (تو حق نداری در این مقام و مرتبه ، راه تکبر ، پیش گیری)
و برای تآکید بیشتر ، اضافه می فرماید: «بیرون رو که از افراد پست و ذلیل هستی» یعنی نه تنها با این عمل بزرگ نشدی، بلکه بعکس به خواری و پستی گراییدی. «فاخرج انک من الصاغرین» .
از این جمله به خوبی روشن می شود که تمام بدبختی شیطان ، مولود تکبر او بود ، این خود برتربینی او، که خود را در مقامی بیش از آنچه شایسته آن بود قرار داد، سبب شد که نه تنها بر آدم سجده نکند، بلکه علم و حکمت خدا را انکار نماید و به فرمان او خرده گیرد، و سر انجام تمام حیثیت خود را از دست بدهد، و به جای بزرگی، پستی و ذلت را برای خویش بخرد.
*خداوند ابلیس را به خاطر سرکشی و طغیان مؤاخذه کرد و گفت چه چیز سبب شد که در برابر آدم سجده نکنی و فرمان مرا نادیده بگیری.
«قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ قَالَ أَنَاْ خَیْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِی مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِینٍ»
در جواب به یک عذر ناموجه متوسل گردیده و گفت: من از او بهترم، به دلیل اینکه مرا از آتش آفریده ای و او را از خاک و گل ، گویا چنین فکر می کرد که آتش از خاک بهتر است. این یکی از بزرگترین اشتباهات ابلیس بود. بلکه هم می دانست ولی تکبر کرد.
اول کسی که قیاس کرد ابلیس بود که گفت: « خَلَقْتَنِی مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِینٍ »
او آتش و گِل را با هم مقایسه کرد، در حالی که اگر نورانیت و روحانیت آدم را با نورانیت آتش مقایسه می کرد. تفاوت و برتری آن دو را در می یافت او فوائد زمین و فوائد آتش را نمی دانست.
می دانیم، خاک سرچشمة انواع برکات و منبع تمام مواد حیاتی و مهمترین وسیله برای ادامه زندگی موجودات زنده است، در حالی که آتش چنین نیست.
در کره زمین از آن زمان حیات و زندگی پیدا شد که خاک و گِل جای آتش را گرفت، علاوه بر این آتش از موادی سرچشمه می گیرد که از خاک بدست آمده، خاک سرچشمه پرورش گیاهان و درختان است و درختان سرچشمه پیدایش آتش می باشند.
از همه اینها گذشته امتیاز آدم از این نبود که از خاک است، بلکه امتیاز اصلی او (روح انسانیت) و مقام خلافت و نمایندگی پروردگار بوده است.
بنابراین، بر فرض که ماده اولیه شیطان بهتر از او باشد، دلیل نمی شود که در برابر آفرینش آدم با آن روح و عظمت خدا دادی، و مقام نمایندگی پروردگار، سجده و خضوع نکند، و ظاهر اینست که شیطان همه این مطالب را می دانست تنها تکبر و خود پرستی جلوی او را گرفت و همه اینها بهانه بود