جزای معرفت به توحید بهشت است

جزای معرفت به توحید بهشت است
از حضرت رسول (ص) روایت می کنند که بعد از تلاوت این آیه فرمود: آیا می دانید پروردگار شما چه می گوید، گفتند: خدا و رسول او داناتر است، گفت: خدای شما می گوید نیست جزای کسی که (توحید) به او کرامت نمودیم مگر بهشت .
و از محمد حنفیه نقل می کنند که گفته: آیه مسجله للبر و الفاجر. یعنی آیه مرسل است که هر کس نیکی کند نیکی و هر کس بدی کند بدی، آری آیه مطلق است،‌ اختصاص به مؤمن ندارد، شامل مؤمن و کافر می گردد. عکس العمل نیک نیک است و عکس العمل بد بد است:
بلبل به شاخ سرو به گلبانگ پهلوی می خواند دوش درس مقامات معنوی
دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر کای نور چشم من بجز از گشته ندروی
چون که بد کردی بترس ایمن مباش که بود تخم و برویاند خداش
فعل تو است این غصه های دمبدم این بود معنای قد جفّ القلم
لکن مؤمن وجه قلبش بروی خدا است و هدف وی در اعمال و افعالش رضا و خشنودی او است که در آخرت که محل قرار گاه انسان است با چندین برابر نتیجه اعمالش عاید وی می گردد. اگر چه در دنیا نیز از نتیجه اعمال خود بهره مند است.
لکن کافر، چون وجه قلبش رو به دنیا است، و مقصودش انتفاعات دنیوی است و حظوظات مادی و لذائذ طبیعی است این است که نتیجه اعمال خوب وی در همین دنیا عایدی می گردد.
زیرا که مقصود و غایت و مقصود او همین بوده .
چنانچه قرآن اشاره می نماید (ان الله لا یضیع عمل عامل منکم من ذکر و انثی) و نیز به همین مطلب اشاره دارد کلام رسول اکرم (ص) در آن حدیث مشهور (لکل امرء مانوی).
باز در این جا از بندگان اقرار می گیرند
فبای آلاء ربکما تکذبان
چرا که این قانون یعنی جزای احسان به احسان، خود نعمتی است بزرگ از ناحیة خداوند بزرگ، و نشان می دهد که پاداش او در برابر اعمال بندگان نیز در خور کرم او است، نه در خور اعمال آنها، تازه اگر آنها عملی دارند و اطاعتی می کنند آن هم به توفیق و لطف خدا است و برکاتش نیز به خودشان بر می گردد.