نظم در عالم و تربيت موجودات
این آمد و شد منظم شب و روز و فصول چهارگانه به خاطر تنظیم حوائج بشر و تامین خواستههای موجودات است ، و خود مستقلاً دلیل بر فاعل حکیم و خالق علیمی است که میداند رویش نباتات ، و تکامل ابدان و اجسام حیوانات و تکوین معادن و فلزات ، همه محتاج به رفت و آمد نور و ظلمت و حرکت و برودت و وزش باد و ریزش باران و تابش خورشید است .
لذا با ملاحظه به انجام این امور حرکت کرات و سیارات را به این طرز که مشاهده میکنیم قرار داده است و اوست که شب و روز را به نظم و حساب صحیحی جریان می دهد و اگر این جریان تغییر کند کسی نمی تواند چاره ای بیاندیشد .
در سوره القصص مي فرمايد :
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدًا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِضِيَاءٍ أَفَلَا تَسْمَعُونَ
ﺑﮕﻮ : ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﺒﺮ ﺩﻫﻴﺪ ، ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﺷﺐ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺟﺎﻭﻳﺪ ﻛﻨﺪ ، ﻛﺪﺍم ﻣﻌﺒﻮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﺟﺰ ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ ؟ ﭘﺲ ﺁﻳﺎ [ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ] ﻧﻤﻰ ﺷﻨﻮﻳﺪ ؟(٧١)
و نيز مي فرمايد:
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدًا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ أَفَلَا تُبْصِرُونَ
ﺑﮕﻮ : ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﺒﺮ ﺩﻫﻴﺪ ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺟﺎﻭﻳﺪ ﻛﻨﺪ ، ﻛﺪﺍم ﻣﻌﺒﻮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﺟﺰ ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﺷﺒﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻴﺎﺭﺍﻣﻴﺪ ؟ ﭘﺲ ﺁﻳﺎ [ ﺁﺛﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ]ﻧﻤﻰ ﺑﻴﻨﻴﺪ ؟(٧٢)
و نيز مي فرمايد:
وَمِن رَّحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
ﻭ ﺍﺯ ﺭﺣﻤﺖ ﺧﻮﺩ ﺷﺐ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ، ﺗﺎ ﺩﺭ ﺷﺐ ﺑﻴﺎﺭﺍﻣﻴﺪ ﻭ [ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ] ﺭﺯﻕ ﻭ ﺭﻭﺯﻱ ﺑﺠﻮﻳﻴﺪ ، ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﭙﺎﺱ ﮔﺰﺍﺭﻱ ﻛﻨﻴﺪ .
اري ، مي فرمايد: آیا نگاه نمی کنید؟ از رحمت اوست که شب را برای استراحت و روز را برای شما قرار داد شاید سپاسگزاری نماید .