مراحل پنج گانه تعالی و رشد انسان
آیت الله جوادی آملی : قرآن و عترت برای تعالی و رشد انسان، پنج مرحله را به ما نشان دادند و از ما خواستند در این پنج مرحله گام بگذاریم تا خود و جامعه را دریابیم؛
اول، معرفت؛ یعنی خود را بشناسیم که از کجا آمده ایم و به کجا خواهیم رفت؛
دوم، حرکت؛ یعنی از خودخواهی، منیت و غرور و دیگر رذائل به ترک آنها هجرت کنیم؛
سوم، سرعت گرفت در مسیر تعالی، چون این مسیر وسیع و باز است و در آن برخورد و تزاحمی وجود ندارد؛
چهارم، سبقت گرفتن؛ این سبقت گرفتن نظیر سبقت در امور دنیایی نیست که فخر کاذب بیاورد به این دلیل که شخص می فهمد از جانب خدا و در مسیر خداست؛
پنجمین مرحله که مهمترین مرحله است، امام المتقین شدن است؛ یعنی الگوی خوبان جامعه باشیم و مورد قبول و پذیرش انها باشیم، این مرحله نشانه این است که چهار مرحله قبلی را نیز به درستی پیموده ایم.
شرحی کوتاه در معرفت انسان:
انسان در تحول است
بحث انسان است که باید شناخته شود ، قبلا گفته شده که ، در خلقت انسان قرآن می گوید:
ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ
سپس نطفه را به صورت لخته خوني ، و اين لخته خون را به شكل قطعه گوشت جويدهاي ، و اين تكّه گوشت جويده را بسان استخوانهاي ضعيفي درميآوريم ، و بعد بر استخوانها گوشت ميپوشانيم ، و از آن پس او را آفرينش تازهاي بخشيده و ( با دميدن جان به كالبدش ) پديده ديگري خواهيم كرد .
.پس این دو بُعد هر کدام احکام خاص خود را دارند انسان با این دو بُعد، انسان است. اسفل جسم و غرائز اوست ، ولی روح و بُعد ملکوتی و حقیقت او، نفخه الهی است و فطرت پاک و استعداد های نهفته در انست که باید شکوفا شوند.
و آن نفخه الهی میخواهد پرواز کند و برگردد ولی کشش غرائز مانع است. جسم غذا میخواهد که رشد کند ، ولی غذای بُعد ملکوتی انسان و غذای روح ، عقیده و علم و معارف الهی ، با نیت الهی و اخلاص است . غذای روح برای تعالی انسانست