پای درس قرآن ، مامورهای خدا

پای درس قرآن ، مامورهای خدا

تا بحال به مأمورهای خداوند بر روی زمین دقت کردید ؟ یکبار «عنکبوت»، پیامبر را در غار حفظ می‏ کند. «الّا تنصروه فقد نصره اللّه».

یا «کلاغ»، معلّم بشر می‏ شود و به قابیل یاد میده که چطور بدن برادرش رو دفن کنه «فبعثه اللّه غرابا».

یا «هدهد» ، مأمور رساندن نامه سلیمان به بلقیس می‏شود «اذهب بکتابی هذا».

یا پرنده های «ابابیل»، که مأمور سرکوبی فیل سواران و محافظت از کعبه می‏ شوند: «و ارسل علیهم طیرا ابابیل».

یا «اژدها»، وسیله‏ ی حقّانیّت و اثبات ادعای موسی می‏شود: «هی ثعبان مبین».

یا «نهنگ»، که مأمور میشود حضرت یونس را تنبیه کند: «فالتقمه الحوت».

یا «موریانه»، که وسیله ‏ی کشف مرگ سلیمان می‏ شود: «تأکل منساته».

یا «سگ اصحاب کهف»، که مأمور نگهبانی از اونها در غار می‏ شود .

«و کلبهم باسط ذراعیه بالوصید»

قصد ما از این درسها این است که ما با تدبّر و تأمل در آیات ، با قرآن، و با خدا و اسماء و صفات او بیشتر آشنا شویم و آنچه که گفته شد از طریق وحی و قرآن و کلام معصومین است. مثلا اسم «هادی» برای شما نور افشانی میکند که قبلا بلکه متوجه آن نبودید.

دعای روزبیستم ماه مبارک رمضان

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ الجِنانِ ، واغْلِقْ عَنّی فیهِ أبوابَ النّیرانِ

وَوَفّقْنی فیهِ لِتِلاوَةِ القرآنِ ، یا مُنَزّلِ السّكینةِ فی قُلوبِ المؤمِنین.

خدایا بگشا برایم در آن درهاى بهشت وببند برایم درهاى آتش دوزخ را و توفیقم ده در آن براى تلاوت قرآن اى نازل كننده آرامش در دلهاى مؤمنان.

شهادت مولا متقیان علی(ع)

من خودم با ياعلي هايي كه مي گويم مُدام

يك مفاتيح الجنانم يا اميرالمؤمنين.

حُبّ تو معيار اصليّ حلال است و حرام

با تو كردند امتحانم يا اميرالمؤمنين…

“اَشْهَدٌ اَنّ عليّاً حُجّةُ الله”ام تويي

در اقامه، در اذانم يا اميرالمؤمنين.

مثل قالي هاي صحنت با دم “نادعلي”

گَردْ از دل مي تكانم يا اميرالمؤمنين.

بي تو اصلاً بي هُويّت، بي تو مَهدور الدَّمَم

بي تو مَجهول المكانم يا اميرالمؤمنين.

بعد مرگم سوي واديّ السّلامم مي بري؟

در نجف خُلدْ آشيانم يا اميرالمؤمنين.

السلام علیک یاامیر المومنین (ع) ، السلام عليکَ یااباعبدالله الحسین(ع). السلام علیکَ یاصاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

ایوان نجف اوج تمنای من است

هردم به طوافش دل شیدای منست

 از علت این عشق اگر می پرسی

 ششدانگ دلم به نام مولای من است

طاعاتتان قبول حق از خداوند متعال بخواهیم توفیق ادامه راه را بما عنایت فرماید و این برنامه ها مورد قبول حق و خوشنودی و عنایت اهل بیت علیهم السلام و خصوصا امام زمان عج الله تعالى فرجه شریف قرار گیرند . از همگی التماس دعا دارم.

شب عید فطر

انشاءالله این ماه آموزشی باشد که وارد خدمت وظیفه ی خودمان شده و وارد روزه داری حقیقی شویم. همان طوری که سربازان چند ماه را در دوره آموزشی طی می کنند و بعد وارد اصل خدمت نظام وظیفه می شوند ، ما هم در این یک ماه آموزش روزه داری حقیقی را فرا گرفته باشیم و از الان به بعد وارد روزه داری حقیقی شویم .

روزه داری حقیقی مسیر توحید است

روزه داری حقیقی ، در حقیقت امساک از هر چیز و امساک از ماسوی الله و پرهیز از ماسوی الله هست ؛ روزه داری حقیقی پیمودن مسیر توحید است و خدا را واحد و یگانه دانستن است ، نه به معنای این که بگوئیم خدا یکی است ، و نه به معنای این که بگوئیم ما هستیم و خدا هم هست.

 این به معنای توحید واقعی نیست . توحید واقعی این است که شما در تمام مراحل زندگی و در تمام لحظات خودت به فکر خدا باشی و جز خدا کسی و چیزی را نبینی .

مهم ترین دست آوردی که از ماه مبارک رمضان به عنوان عیدی می توان امشب از خدا گرفت و در تمام مراحل زندگی برای ما وجود داشته باشد و همراه ما باشد و ادامه پیدا کند، این است که تمام عمر ما و لحظات ما به ذکر خدا معموره و آبادان باشد .

آن لحظه ای که به ذکر او آباد نیست ، آن لحظه خرابه است ، کویر است ، خشک است . شاید شما در زندگی عادی و دنیایی خود به چیزهایی مثل کار ، شغل ، بچه ، همسر و … خیلی علاقه داشته باشید و فکر شما رو خیلی به خودش مشغول کرده باشد، خب چرا نباید خداوند لحظه لحظه های فکرمان را مشغول به خودش کند؟ چرا نباید به یاد خداوند متعال باشیم؟

اگر امشب تصمیم بگیریم

بیایید تصمیم بگیریم ، که طوری عمل کنیم که در روزهای آینده و در لحظات باقی مانده از عمرمان، مرتب به یاد خدا باشیم و عاشقانه او را بپرستیم و دوستش داشته باشیم و با او حرف بزنیم ، در این صورت بالاترین عیدی را از خداوند متعال گرفته ایم .

و این عیدی را با خود به برزخ و قیامت ببریم، و روز محشر خوشحال باشیم از این که خداوند متعال ما را در زمره ی صالحین و مخلَصین قرار داده است. خوشحال باشیم به آن چیزی که خدا به صالحین داده و چیزی که از مخلَصین گرفته ، خداوند به صالحین این را داده که تمام لحظات عمرشان را به یاد خدا باشند و از مخلَصین لحظه هایی را که از یاد خدا تهی بوده اند را گرفته است. خدا چه عیدی و پاداشی را می تواند امشب به ما بدهد که خیلی ارزش داشته باشد؟

بزرگترین عیدی

بزرگترین پاداش این است که سر در گریبان خود فرو ببری و فکر کنی که ماه رمضان تمام شد و من چگونه می توانم ثمرات این ماه رمضان را و آموزش هایی را که در ماه رمضان گرفتم را با خودم ببرم و این بالاترین عیدی خدا به ما هست.

خداوند متعال سنتش این است که شما تصمیم بگیری و او هم کمکتان کند ، زندگی دنیایی ما بر این بنا نهاده نشده که خود خدا تصمیم بگیرد و خودش هم کاری را انجام بدهد و نهایتا ما به مقصد هم برسیم ، سنت الهی بر این است که شما باید حرکت کنید و خدا هم برکتی به حرکت شما بدهد.

بنابر این اگرشما سر در گریبان خود کردی ، فکر کردی ، تصمیم گرفتی که من بعد، طوری باشی که ایامت به ذکر خدا معمور باشد مطمئنا خدا هم به شدت کمکت می کند و این بالاترین عیدی است که خدا به شما داده است.

کسانی که امشب تصمیم بگیرند با قرآن مانوس باشند و یاد خدا و ذکر قرآن را در خانه و در قلب خودشان زیاد کنند و زنده نگه دارند مطمئنا بالاترین عیدی را می توانند از خداوند متعال بگیرند.

به مقدار و به تبع همان مقدار ذکری که گفته و توجهی که داشته اند عیدی می گیرند ، تمام لحظاتی را که با قرآن سپری می کنید که ذکر خدا و یاد خداست خداوند متعال هم با قران شما را راهنمایی می کند.

شما با قران به یاد خدا هستی و خدا هم با قران شما را هدایت و راهنمایی می کند و خیلی از نکته ها و مطالبی را که در ذهنتان نیست را به شما می گوید.

پس در ماه مبارک رمضان دومین عیدی را که می توانیم بگیریم انس با قران است. اگر این طوری شدیم که لحظه به لحظه تمام کارهای ما برای خدا باشد بالاترین عیدی را در شب عید فطر از خدا گرفته ایم .

عاجزانه و فقیرانه و به حق محمد و آل محمد ، از خدا می خواهیم که ، روزه داری واقعی ما قطع نشود و درسی را که از روزه داری حقیقی گرفته ایم را بکار ببندیم.

نگاهي عارفانه به فلسفه عيد فطر

خبرگزاری مهر- گروه دین و اندیشه:

در رابطه با عيد فطر از زواياي متفاوتي مي‌توان صحبت كرد. اما از ديدگاه عرفا اين موضوع را بررسي می کنیم، به بياني دیگر مي‌خواهيم بدانيم يك عارف كه نگاه متفاوتي نسبت به عوام دارد چگونه به عيد فطر مي‌نگرد. بديهي است كه عيد فطر تابع نگاه ما به روزه است؛ چرا كه اگر كسي روزه نگيرد عيد فطر برايش معنايي ندارد.

 بنابراين در وهله نخست بايد ديد كه شخص با چه انگيزه‌اي روزه گرفته است. اگر اعتقاد ما اين باشد كه روزه مي‌گيريم تا به ثواب برسيم، روزه را تكليف و باري بر دوش خود مي‌دانيم. در اينصورت فطر براي ما خوشايند مي‌شود؛ چرا كه اين تكلف و رياضت به اتمام مي‌رسد. به تعبير برخي از عوام به مدت يازده ماه از اين تكلف خلاص شده‌ايم.

اما اگر اين‌گونه به روزه نگاه نكنيم و نيت ما از روزه گرفتن اين باشد كه زمينه‌اي فراهم سازيم تا به خدا برسيم (و نه حتی به بهشت او) افطار و همچنين عيد فطر ما متفاوت خواهد بود.

 به همين دليل در تعريف فطر و فطور (كه مصدرهاي سماعی ف.ط.ر است) گفته‌اند كه فطور در لغت به معني “گشودن” يا “بازكردن” است؛ اما در اصطلاح عرفاني معتقدند كه فطر عبارت است از تميز فرد از حق یعنی روزه دار عارف، با اتمام ماه مبارک به قوه فرقان و تمیز دست می یابد.

 چنانکه خداوند متعال در قرآن کریم مي‌فرمايد:‌

“إَن تَتَّقُواْ اللّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً ؛

يعني اگر تقوا پیشه كنيد خداوند به شما قوه تميز مي‌دهد.

تميز حق از خلق و كشف حقيقت

يكي از مصاديق تقوا “روزه” است؛ لذا عارف با روزه گرفتن مي‌خواهد زمينه‌اي را به‌وجود آورد تا به عيد فطر برسد. چرا كه در عيد فطر تميز حاصل مي‌شود؛ در اين‌جا عرفا خلق و حق را از يكديگر جدا مي‌كنند؛ يعني بين عارف و عامي كاملاً تفاوت ايجاد مي‌شود.

عرفا ادعايشان اين است كه ما يك ماه روزه مي‌گيريم براي اينكه به آن “تميز” برسيم تا حق را از خلق تشخيص دهيم و در داوري‌هاي خود اشتباه نكنيم. از سويي آنان معتقدند كه روزه‌داري چشم باز كردن به حقيقت موجودات است.

در نتيجه مي‌توان گفت دو نوع روزه داريم :

كه يكي “روزه جسد” است و ديگري “روزه دل”. روزه دل براي آن است كه دل انسان در هيچ شرايطي وسوسه گناه نكند. طبيعتاً عيد فطر نيز براي فردي كه اين روزه را مي‌گيرد متفاوت خواهد بود.

عارف كه در جهت كشف حقيقت تلاش مي‌كند هدفش از روزه گرفتن اين است كه هنگامي كه به جهان نگاه مي‌كند فقط خدا را ببيند و در روز عيد فطر به وصال نايل شود. او به مدت يك‌ماه با خدا ارتباط برقرار مي‌كند تا اينكه روز عيد فطر فرا رسد.

 اگر در روز عيد خداوند را ديد و احساس كرد كه در كنارش نشسته و با او حرف مي‌زند در اين صورت روزه او مورد قبول است و آن روز برايش عيد است؛ اما اگر اين اتفاق نيفتد و خداوند را در كنارش احساس نكند روزه او تمام نشده است چرا كه به هدفش نايل نگشته است.

فروغي بسطامي مي‌گويد:

گر شبی در خانه جانانه مهمانت کنند

گول نعمت را مخور مشغول صاحب‌خانه باش.

لذا در انديشه عرفا، غذا و عيد فطر تنها بهانه است؛ بهانه‌اي براي ديدار. حال مسئله اين است كه آيا اين ديدار هميشگي خواهد شد يا نه؟ بنابراين نگاه عرفا به عيد فطر متفاوت است.

و همو در جای دیگر مي‌گويد:

تا سقاهم‌ ربهم‌ آمد خطاب‌/ تشنه‌ باش‌ الله‌ اعلم‌ بالصواب‌؛

یعنی گرسنگی و تشنگی کشیدن در انسان عطش به وجود می آورد تا خداوند غذا و آب معنوی را نثارش کند و گرنه کسی که سیر و سیراب است از خوردن و آشامیدن هیچ لذتی نمی برد چه بسا به درد و رنج نیز مبتلا بگردد.

وحدت مسلمانان در روز عيد

همچنان كه اعمال ديني مسلمانان وحدت بخش است، عيد فطر نيز همين‌گونه است. در اين روز همه مسلمانان از اين‌كه يك رياضتي را پشت سر گذاشته‌اند احساس رضايت و موفقيت مي‌كنند؛ البته وحدت ديگري نيز وجود دارد كه وحدت عرفاني است.

 اگر مسلمانان روزه واقعي گرفته باشند، پس از عيد فطر نبايد با يكديگر اختلاف داشته باشند؛ چرا كه اختلاف از منيت حاصل مي‌شود. زماني كه منِ خود را برتر از طرف مقابل بدانم به طور ناخواسته اختلاف ايجاد مي‌شود.

بنابراين يكي از نتايج روزه “خودشكني” است.

مولوي در اين رابطه مي‌گويد:

بیخود شده‌ام لیکن بیخودتر از این خواهم

با چشم تو می گویم من مست چنین خواهم

من تاج نمی‌خواهم من تخت نمی‌خواهم

 در خدمتت افتاده بر روی زمین خواهم

مگر نه اين است كه تمامي اختلافات بر سر تاج و تخت است؛ اما آن كسي كه وارد عيد فطر مي‌شود تاج و تخت نمي‌خواهد ، در نتيجه با خدا زيستن تفرقه بوجود نمي‌آورد و منجر به وحدت مي‌شود؛ زيرا هميشه خودمان را كمتر از آنچه هستيم احساس مي‌كنيم.

زيستن با خدا موجب مي‌شود كه ظرفيت انسان بيشتر شده عارف سختي‌ها را بپذيرد. عارف به نگاهی از سوی محبوب جان می دهد چه رسد به اینکه یار او را بپسندد و در کنارش نهد. لذا

ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید

از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد

اری این الطاف بی واسطه الهی تا شب عید رمضان خواهد بود

عيد فطر

تحليلي بر مقام و منزلت سعيد فطر از آيت الله جوادي آملي اشاره به چند مطلب است. ماه مبارك رمضان يك وحدت جمعي دارد ؛ گذشته از اينكه هر روز تكليف جدا و مستقل دارد و روزه گرفتنش لازم است ، مجموع اين ماه يك وحدت خاصّ دارد كه قرآن كريم از او اينچنين ياد كرده است :

مَنْ شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهرَ فَليَصُمْهُ (۱). كسي كه در ماه مبارك رمضان شاهد و حاضر بود و مسافر بود ، اين شهر را ، اين ماه را روزه بگيرد . لذا وظائف خاصّي براي شب هاست ؛ دستورهاي مخصوصي براي روزه است ؛

اين وحدت جمعي ماه مبارك رمضان با فرارسيدن اوّل شوّال ، فطر او فرا مي رسد . بنابراين همانطوري كه هر روز پايانش افطار است ، اين ماه هم پايانش افطار است و روز عيد فطر افطار اين ماه است ؛ اين مطلب اوّل .

مطلب دوّم آن است كه:

اين روز را خداي سبحان عيد رسمي مؤمنين قرار داد كه از دعاي نوراني امام سجاد در وداع ماه مبارك رمضان بر مي آيد ، و هم چنين كه در دعاهاي قنوت نماز عيد فطر هم بر مي آيد كه خداوند اين روز را عيد قرار داد ؛ كه

“جَعَلتَهُ لِلمُسلِمينَ عِيداً ، لِلمُؤمِنينَ عِيداً” .

مطلب بعدي آن است كه عيد به معناي نشاط و سرور نيست ! چون سُروراً عطف بر عيد شده است و جداي از اوست . در صحيفة سجاديّه دارد عِيداً وَ سُروراً ؛ اين عادَ يَعُودُوا است ؛ كه معاد هم از همين لغت است ، و مُعيد بودن خداي سبحان هم از همين لغت است ، كه عيد از عُود و رجوع مجدّد است .

خداي سبحان نام مباركي دارد به نام مبداء و مُبدع و نام مبارك ديگرش مُعيد است كه او بر مي گرداند . “يوم عيد يوم رجوع إلَي الله” است .

لذا دستورهائي كه مربوط به خطبه ها و سخنان امام برای نماز عيد هست ، اين است كه : شما وقتي از منزل هايتان بيرون مي رويد به طرف مصلّي ، آن حالت زنده شدن از قبر را در نظر بگيريد كه يك ترسيمي از معاد است .

منتها خداي سبحان اگر بخواهد به صورت مُعيد تجلّي تامّ داشته باشد ، جريان معاد پيش مي آيد ؛ و اگر گوشه اي از آن نام تجلّي بكند ، « عيد فطر » ظهور مي كند . اين عود و رجوع بنده است به طرف خداي سبحان.

كساني كه روزه اين ماه را گرفتند و توفيق انجام وظيفه داشتند ، بر مي گردند، جائزة خود را از خداي سبحان دريافت مي كنند . لذا شب عيد فطر و روز عيد فطر به عنوان « لِيلَهُ الجَوائِز » يا « يُومُ الجَوائِز » هست كه اگر گفته شده است:

روز عيد است و من مانده در اين تدبيرم

كه دهم حاصل سي روزه و ساغر گيرم

همين است كه انسان بر مي گردد به طرف خداي سبحان ، پاداشش را دريافت مي كند .

مطلب بعدي آن است كه :

 كساني كه به وظائف اين ماه پر فيض موفّق شدند و عمل كردند ، آنها كه خُوفاً مِنَ النّار روزه گرفتند ، يا شب هاي اين ماه را زنده نگه داشتند ، جائزه اي كه از فرشتگان الهي دريافت مي كنند ، نجات از نار است .

آنهائي كه براي رسيدن به بهشت وظائف ماه مبارك رمضان را انجام دادند ، جائزه اي كه از فرشتگان رحمت دريافت مي كنند ، وصول به بهشت است . إن شآءَ الله اين جائزه را حفظ مي كنند !

و آنهائي كه شُوقاً إلَي الله ، حُبّاً لله ، شُكراً لله عبادت كردند ، عُودشان به طرف خود خداي سبحان است و جائزه را از دست بي دستي خداي سبحان دريافت مي كنند و آن هم محبوبيّت است و كرامت ، كه مقام شامخ محبّت را به آنها عطاء مي كند ؛ وقتي محبوب الهي شدند ، هم از گزند دوزخ مصون اند ، هم از فيض و فُوز بهشت طرفي مي بندند .

بنابراين سه گروه به خدا بر مي گردند ؛ هر گروه جائزة خاصّ خودشان را هم دريافت مي كنند .

و مطلب چهارم اینکه :

در قرآن كريم فرمود : ما اين يك ماه را كه وحدت جمعي دارد بر شما لازم كرديم كه روزه بگيريد ؛ شما بايد اين سي روز را به كمال برسانيد ، اين ماه را به كمال برسانيد ، و بعد خدا را تكبير بگوئيد ؛ بگوئيد خدا اَكبَرِ مِنْ كُلِّ شِيء . يا اَكبَرِ مِنْ أنْ يُوصَفْ است كه شما را هدايت كرده است . لِتُكَبِّرُوا اللهَ عَلي مَا هَداكُمْ . لذا وظيفه آن است كه بعد از نماز مغرب و نماز عشاء و نماز صبح و نماز عيد فطر اين تكبير «اَللهُ اَكبَرُ عَلي مَا هَدانا» را انسان بازگو كند .

“لِتُكمِلُوا العِدَّهَ وَ لِتُكَبِّرُوا اللهَ عَلي مَا هَداكُمْ” .

خدا را انسان به بزرگي ياد كند كه او را هدايت كرده است .

معلوم مي شود يكي از بهترين و بارزترين مصاديق هدايت ، همين اين دستور روزه گرفتن است و انجام وظائف شبهاي اين ماه پر بركت ! هم در دعاهاي ما آمده ، هم در روايات ما آمده كه : ماه مبارك رمضان قُرَّهُ الشُّهُور و رأسُ السَّنَه است .

آغاز سال براي سالكان صالح ماه مبارك رمضان است . كسي كه اهل سير و سلوك است ، ذخيرة يك ساله را از ماه مبارك رمضان فراهم مي كند . هم مشكل ماه مبارك رمضان را تأمين مي كند ، هم مشكل يازده ماه ديگر را !

بنابراين بايد جائزه اي كه در شب و روز عيد فطر مي گيريم ، آنقدر قوي و زياد باشد كه بتواند مشكل يازده ماه ديگر ما را هم حل كند ؛ كه إن شآءَ الله اميدواريم اينچنين باشد . جوائز الهي اين است ! «وَ لِتُكَبِّرُوا اللهَ عَلي مَا هَداكُمْ».

مطلب بعدي آن است كه :

بيشترين دعا را در بين اين چهارده معصوم (عليهم الصَّلاه و عليهم السَّلام) ، وجود مبارك امام سجاد دارد . حالا يا از ائمة ديگر جمع آوري نشده ، يا جمع آوري شده بود و به ما نرسيد ، يا اصلاً آنها اين تجلّي دعا را واگذار كرده بودند به وجود مبارك امام سجاد !

شما ببينيد دعاهائي كه وجود مبارك امام باقر (سلام الله عليه) در مراسم عيد فطر دارند ، همان هائي است كه امام سجاد فرمود ؛ وقتي مي خواستند براي نماز عيد فطر خارج بشوند ، همان دعائي را مي خواندند كه امام سجاد دارد!

وداع ماه رمضان

وجود مبارك امام سجاد در بخش وداع ماه مبارك رمضان به خدا عرض مي كند : خدايا ! ما الآن تقريباً داريم مصيبت مي بينيم كه عزيزترين دوست ما از ما رخت بر مي گردد ، هجرت مي كند ؛ وَاجبُر مُصيبَتَنَا فِي شَهرِنا . خوب ما با اين ماه مأنوس شديم ، اين ماه ما را حفظ كرده است ؛ حصن حصين اي بود.

مجاري ادراكي ما و تحريكي ما در اين شهر طهور و تَمحيص به طهارت و پاكيزگي راه يافته است و الآن داريم اين دوست عزيز را از دست مي دهيم . شما در روز عيد فطر اين مصيبت مان را جبران بكنيد .

جائزه اي عطا بكنيد كه اين مصيبت ما تسلّي پيدا كند. وَاجْبُر مُصيبَتَنَا فِي شَهرِنا، آن را در روز عيد فطر جبران كن . اين گونه از لطائف نيايش كه در دعاهاي امام سجاد (سلام الله عليه) هست ، در ادعية ائمة بعدي هم ظهور كرده ؛ امام باقر (سلام الله عليه) هم همين را دارد .

و مطلب دیگر اینکه