زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي
معرفت الله در سوره حمد
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان .
توضيحات :
« بِسْمِ » : فراهم آمده است از ( بِ ) و ( اِسْمِ ) . يعني : كارم را با نام خدا آغاز مي‌كنم ؛ نه به نام چيز ديگري ، و نه به فرمان دل يا كس ديگري . واژه ( اِسْم ) از ماده ( سُمُوّ ) به معني عُلُوّ ، يا ( وسم ) به معني علامت و نشانه است .
« اللهِ » : اسم خاصّ است براي خدا . اصل آن ( إِلاه ) بوده و مصدري است بر وزن ( فِعال ) به معني مفعول ، يعني ( مَأْلُوه ) به معني معبود مي‌باشد . همان گونه كه مصدر ( خَلْق ) به معني مخلوق است.
« الرَّحْمنِ » : داراي مهر فراوان.
« الرَّحِيمِ » : داراي مهر هميشگي .
اشاره به نكاتي در اولين أيه
تفسیر «بسم الله الرحمن الرحیم» از امام صادق (ع) :
با : بسم الله : بهاء و روشنی حضرت احدیت.
سین : سناء و رحمت اوست.
م : اشاره به مُلک و مجد و شکوه اوست.
الله : معبود همه موجودات هستی از آن اوست.
رحمن : مهربانی اوست در دنیا.
رحیم : رحمت دارد در قیامت .
«ب» : یکی از معانی «ب» در عربی ، یاری خواستن است. بنابراین «ب» در «بسم الله الرحمن الرحیم» یعنی از خداوند بخشنده مهربان یاری می جوئیم.
مطلع دیوان اسرار قدیم
هست بسم الله الرحمن الرحیم
آن کتاب الله که گنج حکمتست
افتتاح او به باب رحمت است .
تأثیر روانی در «بسم الله »
در تفسیر زیبای «پرتوی از قرآن» آمده است که: قرآن تنها کتاب توحیدی و برای آخرین تکامل فکری بشر است ، سوره هایش با جمله «بسم الله» آغاز می گردد، تا انسان را متوجه سازد که [که همه تعالیم و دستوراتش از مبدأ و از حق و از مظهر رحمت است ] جز سوره توبه که آیاتش بیانگر قهر و خشم بر مردم لجوج کینه ورز با حق ، و اعلام قطع رابطه رحمت با آنهاست ) .
دستور به گفتن این کلمه برای همین است که روی فکر و دل را از غیر خدا برگرداند، تا انسان همه جهان ، و هر عملی را از نظر توحید بنگرد. و از پراکندگی فکری بسوی وحدت نائل شود و ارتباط با أن كمال مطلق بر قرار نمايند.
و مُهر نام خداوند مبدآ مهر و رحمت و خیر را بر دلها و زبانها بزند. تا با توجه باین نام در اقدام به هر عمل ، قدرتی بیشتر از قدرت استعدادی خود بگیرد و بکار برد. و تنها بقدرت محدود خود متکی نباشد. با این توجه ، نیروی عمل و امید به نتیجه بیشتر است .
و این فکر و اندیشه، خود تحصیل قدرت و صورت بقاء بخشیدن بعمل است پس اگر عمل به نام غیر خدا و یا غفلت از خدا باشد نتیجه ای بدست نخواهد آمد .
آری ، انسان بایستی همواره لحظه لحظه های زندگیش ، با نام و یاد خدای سبحان آغاز شود. که اگر انسانی این چنین تربیت شد ، نه تنها سخنش اینست که : « ان الصلاتی و نسکی » (نماز و عباداتم ) ، بلکه «محیای و مماتی لله رب العالمین» زندگی و مرگ من ـ نیز ـ برای پروردگار عالمیان است .
و حتی هنگام شهادت و تقدیم جان به جان آفرین ، در محراب خونین عبادت ، یا عاشورای شهادت ، آخرین زمزمه اش این است که
«بسم الله و بالله و علی ملة رسول الله» .
شناخت خدا در اولين أيه قران
در حديثي از رسول الله(ص) حضرت رسول (ص) میفرماید: قرآن و بسم الله الرحمن الرحیم : هادی از گمراهی ، و به بهترین راه راهنمائی می کند ، چراغ هدایت است .
قرآن و بسم الله الرحمن الرحیم ظاهرش حکمت و باطنش دانش است و عجائبش قابل شمارش نیست.
غرائبش شناخته نمی شود ، منازل حکمت است . «شافع است که شفاعتش قبول است » . در این آیه شریفه همه صفات حضرت احدیت در یک جا بیان و باز گو می شود ، بسم الله الرحمن الرحیم کاملترین و جامع ترین نام خداوند است . لذا برای ورود به هر کاری باید به ان تمسک داشت.
