زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي
ولایت انسان کامل و اولیاء الهی
مقام إبراهيم خليل(ع) و أسماء الله تعالي
از جمله كساني كه به مقام وجهُ اللهيّ رسيده و متحقّق به حقيقت ملكوت آسمانها و زمين شده است، حضرت إبراهيم خليل الرّحمن(ع) است. آن پيامبر بزرگ كه بنياد گذار توحيد اسلام و آورندۀ دين حنيف است، در ميان جميع پيغمبران غير از پيغمبر اسلام، داراي تشخّص و مزايائي است كه مقام و مرتبه‌اش را از سائر پيامبران بالاتر برده است، چنانکه در قران مي خوانيم:
«وَ كَذَ’لِكَ نُرِي‌ٓ إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَـٰوَ’تِ وَ الارْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ»
(و اينچنين ما به إبراهيم ملكوت آسمانها و زمين را مي‌نمايانيم، و براي اينكه از صاحبان يقين باشد.).
خداوند تبارك و تعالي به دست حضرت إبراهيم عليه السّلام مرده زنده كرد، بواسطۀ همان «جنبۀ وجهُ اللهيّ» كه در او بود و تحقّق آن حضرت به اسم مُحييِ خداوند عزّوجلّ بود. حضرت إبراهيم(ع) از خدا خواست كه كيفيّت زنده كردن مردگان را بدست خدا بداند. خداوند اين عمل را به افاضۀ اسم المُحيي (زنده كننده) بدست خود او انجام داد. باذن خداوند اسماء الله در بندگانش تجلی و ظهور می یابد.
هر پیامبری مظهر چند اسم از اسماء الله هستند مثال حضرت عیسی(ع) مظهر دو اسم از اسماء الله «اسم شافی و محیی» بود و بدین وسیله کور مادر زاد را بینا می کرد و یا مرده را زنده میکرد. آيات شريفۀ قرآن صراحت دارد بر آنكه حضرت عيسي بن مريم مي‌گفت: من به اذن خدا مردگان را زنده ميكنم، و به اذن خدا كور مادرزاد را بينا ميكنم، و كسي كه به مرض پيسي دچار است شفا مي‌بخشم.
َ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْراً بِإِذْنِ اللّهِ وَأُبْرِئُ الأكْمَهَ والأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللّهِ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
(… نشانه‌اي را از سوي پروردگارتان برايتان آورده‌ام ، و آن اين كه : من از گِل چيزي را به شكل پرنده برايتان مي‌سازم ، سپس در آن مي‌دمم و به فرمان خدا پرنده‌اي ( زنده ) مي‌گردد ؛ و كور مادرزاد و مبتلاي به بيماري پيسي را شفا مي‌دهم و مردگان را به فرمان خدا زنده ميكنم و از آنچه مي‌خوريد و از آنچه در خانه‌هاي خود ذخيره مي‌كنيد به شما خبر مي‌دهم ! بيگمان در اينها نشانه‌اي براي شما است اگر ( اراده پذيرش ) ايمان داشته باشيد .
پس اگر با این نگاه هم به عالم و هم به امام نگاه کنیم ، در هر كس هر اسم از اسماء خداوند ظهور و تجلّي كند، به اذن خدا و امر خدا، مفاد و مصداق آن اسم را ميتواند در خارج تحقّق بخشد. “پس انسان کامل و اولیاء الهی از بُعد مادی بشری مانند دیگرانند ، اما باعتبار باطن و حقیقت ولائی، ظهور اسماء حق هستند. بنابراین امام جهت ظهور و بروز و ظاهر شدن آن اسماء است گفتیم آنان آئینه تمام نمایی هستند که اسماء و صفات در آنها تجلی کرده “.
نور اسماء در آن آیینه اولی (وجود آنها می تابد) و بوسیله آنها به عالم هستی نمایش داده و گسترش می یابد. به هر حال با چنین نگرشی به عالم و امام، عدم شناخت امام مساوی با عدم شناخت اسماءاست . و عدم شناخت اسماء یعنی بی بهره بودن از توحید و معرف حق و هر کس چنین باشد مصداق «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتةً جاهلیة» خواهد بود.
امام علی(ع) در حدیثی به سلمان و جندب فرمود:«…..هرگز مرا خدا و پروردگار نخوانید و حال آنکه هر چه می خواهید، در فضیلت ما بگویید که هرگز نمی توانید به معرفت و شناختی که خدا متعال در فضیلت و بزرگواری ما اهل بیت قرار داده است، دست یابید. از هزار هزار تا بی نهایت درجه هم که برسید، باز هم نمی توانید در صدی (اتمی) از شناخت و معرفت ما را پیدا کنید، چون ما آیات الهی، دلایل، برهانها، حجتهای خدا، امناء و خلفای او هستیم. خداوند ما را به این درجات منسوب نموده است. ما وجه الله، عین الله، و لسان الله هستیم.» .
به راستی کسی که اهل بیت(ع) و به ویژه امام عصر(عج) را دارد، خدا چه عنایتی به او نموده است ! و هر کس ایشان را ندارد، چه سرمایه ای دارد؟ زیرا حق با آنها، در آنها، از آنها و به آنها است.
در زیارت جامعه می خوانیم: «…والحق معکم و فیکم و منکم و الیکم… و أنّ ارواحکم و نورکم و طینتکم واحدة طابت و طهرت بعضها من بعض خلقکم الله انواراً فجعلکم بعرشه محدقین حتّی منّ علینا…».(…و حق با شماست و در خانواده شماست و از شماست و بسوی شماست و متوجه شماست…و به راستی ارواح شما و نور شما و سرشت شما یکی است. پاک است و پاکیزه، بعضی گرفته از بعضی. خداوند شما را بصورت نورهایی آفریده و گرداگرد عرش خود قرار داده و خدا بر ما منت نهاده به وجودتان…» *
خلاصه با تحلیل عرفانی: شناخت خداوند و توحید، با شناخت اسماء ممکن است، و شناخت اسماء بدون شناخت مظهر کامل آن ها شدنی نیست. از این رو انکار ائمه (ع)، که حقیقت اسمائند برابر با انکار توحید است. ائمه اطهار ارکان توحید و باعث ظهور و گسترش “لا اله الاالله” در عالم، و راه معرفت و اعتقاد به حق هستند چون انها حلقه وصل هستند که خلق را به حق میرسانند انها واسطه فیض الهی هستند. و البته هم اکنون هم هر خیر و برکتی که از اسماء الله نازل می شود واسطه رساندن آن فیض ، امام زمان (عج) هستند .
ولایت انسان کامل همان نور ولایت خداوند است که ولایت پیامبر(ص) پرتوی از نور خداست. و ولایت ائمه اطهار از نور ولايت پیامبر(ص) است. بهرحال انها در سیر نزولی آن ولایت .قرار دارند، این بود “رابطۀ امام با توحید”.