اشاره به نکات شیرین عرفانی
در این جا مسائل شیرین عرفانی وجود دارد . آنهایی که وارد بهشت میشوند حالا نمیگوییم که اگر اهل معرفت و ذکر خدا بودند نصیبی از طعامهای بهشتی و حورالعین و ... ندارند، این حرف غلطی است. ولی همانطوری که در دنیا به لذائذ دنیوی توجه ندارند و اگر هم آبی را مینوشند با عشق او مینوشند و همین آب نیز لذت دارد. همین غذا نیز لذت دارد. اصلاً می گویند: غذایی که یک عارف در دنیا و بهشت تناول میکند یک غذای نوری است. اصلاً در دعا آمده است که: مدخلی نوراً؛ مخرجی نوراً؛ مطعمی نوراً؛ مشربی نورا.
در ادعیه آمده است که من وقتی غذا میخورم با نور تو بخورم و این غذا در معده من غذای نوری باشد؛ غذای غفلتی و دنیوی نباشد. غذای غفلتی چیست؟ چون وقتی سر سفره مینشینیم مدام حرف میزنیم؛ توجهی به غذا نداریم؛ اینکه چیست و چگونه است.
عارف بالله وقتی بر سر سفره غذا مینشیند در نعمتهای الهی تفکر میکند. هر لقمهای را که بر میدارد تفکر می کند: این از کجا آمده است؟ چند دست گشته است تا به دست من رسیده است؟ همینطوری که غذا را بر نمیدارد و نمیخورد، و الا غذای اهل غفلت و اهل معصیت میشود.
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
تا تو نانی بدست آری و بغفلت نخوری
چه تفاوتی بین غذای یک سالک، گفتار یک سالک، رفتار یک سالک با دیگران وجود دارد؟ تفاوتش در همین یاد خداست. اگر نهر رجب را تعریف میکنند و میگویند برای بهشتیان است چون یک عده از اهل بهشت، «اهلالله، اولیاءالله، عارفان بالله و اهل معرفت» هستند .
که در روایات آمده است که آنها به ذکر خدا مشغول هستند. همان کاری را که در دنیا انجام میدهند آنجا نیز انجام میدهند، ما نباید از این طعام الهی، آبهای الهی، غذای الهی بینصیب باشیم.
گفته شد : “رجب” در لغت نام نهری در بهشت است و در طول سال از ابتدای ماه رجب یک برنامه سنگین عبادی شروع می شود که تا آخر ماه مبارک رمضان ادامه دارد . چنانکه گویی در این سه ماه برنامه و طرح فشرده یک سلوک مرضی خداوند است که همه منازل سلوک این راه ذکر شده است. تا انسان تقرب بسوی خدای خود نماید. همان تقربی که ائمه اطهار (ع) و اولیاء و عرفاء سالکین در پی آن بودند و سفارش می کردند.
تقرب ، با أسماء و صفات
مساله مهم از تقرب، معرفت خدا با اسماء و صفات و شناخت توحید است که موجب محبت و تقرب میشود (فقط با زبان نيست بلكه اين معارف در انسان تحول إيجاد مي كند. حال ببين چه تحولی در وجود تو ایجاد شده ؟ و در ماه رمضان آنان که در راه رسیدن باین معرفت هستند انوار الهی گسترده است . که به دقائق علوم الهی و به اسرار آفرینش و رموز خلقت عالم و آدم و ابعاد وجودی وی آگاهی داشته اند. كه ارزش انسان به همين معارف است .
ارزش واقعی انسان در چیست؟
از علامه محمد تقی جعفری (رحمة الله علیه) نقل شده است: برخی از جامعه شناسان برتر دنیا در دانمارک جمع شده بودند تا پیرامون موضوع مهمی به بحث و تبادل نظر بپردازند. موضوع این بود: «ارزش واقعی انسان به چیست؟» چون میدانید برای سنجش ارزش بسیاری از موجودات، معیار خاصی داریم. مثلاً معیار ارزش طلا به وزن و عیار آن است. معیار ارزش بنزین به مقدار و کیفیت آن است. معیار ارزش پول پشتوانه آن است؛
حال سؤال اینست : «معیار ارزش انسان چیست؟»
هر کدام از جامعه شناسان، سخنانی گفته و معیارهای خاصی ارائه دادند. هنگامی که نوبت به بنده رسید، گفتم: اگر می خواهید بدانید یک انسان چقدر ارزش دارد، ببینید به چه چیزی علاقه دارد و به چه چیزی عشق می ورزد. كسی که عشقش یک آپارتمان دو طبقه است، در واقع ارزشش به مقدار همان آپارتمان است. کسی که عشقش ماشین است، ارزشش به همان میزان است.
«اما کسی که عشقش خدای متعال است، ارزشش به اندازه خداست».
علامه فرمودند: من این مطلب را گفتم و پایین آمدم، وقتی جامعه شناسان سخنان مرا شنیدند، برای چند دقیقه روی پا ایستادند و کف زدند. هنگامی که تشویق آنها تمام شد، من دوباره بلند شدم و گفتم: عزیزان، این کلام از من نبوده، بلکه از شخصی به نام علی (علیه السلام) است. آن حضرت در نهج البلاغه می فرماید: «قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُه» “ارزش هر انسانی به اندازه چیزی است که دوست می دارد” وقتی این کلام را گفتم، دوباره به نشانه احترام به وجود مقدس أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) از جا بلند شدند و چند بار نام آن حضرت را بر زبان جاری کردند.
حضرت علامه در ادامه می گفتند: عشق حلال به این است که انسان (مثلاً) عاشق پنجاه میلیون تومان پول باشد. حال اگر به انسان بگویند: «آی پنجاه میلیونی!» چقدر بدش می آید؟ در واقع می فهمد که این حرف توهین در حق اوست. حالا که تکلیف عشق حلال اما دنیوی معلوم شد، ببینید اگر کسی عشق به گناه و معصیت داشته باشد، چقدر پست و بی ارزش است!
اینجاست که ارزش و مفهوم «ثارالله» معلوم می شود. ثار الله اضافه تشریفی است؛ خونی که در واقع آنقدر شرافت و ارزش پیدا کرده که فقط با معیارهای الهی قابل ارزش گذاری است و ارزش آن به اندازه خدای متعال است. سلام بر حسین (ع) ـ السلام علیک یا ثارالله و بن ثاره .
حال که تا اندازه ای به معارف دعاهای ماه رجب آشنا شدیم به استقبال ماه شعبان می رویم و از انوار این ماه هم بهره مند می شویم . و دانستیم که در طول سال از ابتدای این ماه (رحب ) یک برنامه سنگین عبادی شروع می شود که تا آخر ماه مبارک رمضان ادامه دارد، چنانکه گویی در این سه ماه برنامه و طرح فشرده یک سلوک مرضی خداوند است.
(پایان ماه رجب).