پایان ماه شعبان

پایان ماه شعبان

 

ماه شعبان به پایان رسید و در آستانه ماه رمضان قرار گرفته ایم. ماهی که در آن فرصت تفکر و تأمل در اعمال و رفتار، و تدبر در آیات الهی فراهم می‌شود.

رجب ماه کاشتن بذر معرفت است و ماه شعبان آبیاری این بذر معرفتی است که در ماه رجب کاشته شد . و حالا در ماه مبارک رمضان این بذر معرفت شکوفا می شود و درختی می شود با عطر و بوی ایمان، و به ثمر می رسد و میوه آن درخت معرفت است ، که ثمره درخت وجود ما را رشد می دهد و سعه وجودی ما زیاد می شود و ما را به قرب الی الله می رساند .

 

وقت محاسبه آخر ماه شعبان

 

گفته شد که ماه پربركت شعبان، آخر سال اخلاقی ماست و كسانی كه در مسائل اخلاقی كار مي‌كنند اول سالشان ماه مبارك رمضان است، لذا ماه شعبان آخر سال اخلاقی اينهاست.

*اينها كه سال اخلاقي دارند تمام تلاش و كوشش آنها اين است كه در اين ماه شعبان بدهكاري‌هايشان را بدهند حقّ‌الله دارند حقّ‌الناس دارند، توبه‌اي بايد بكنند، واجبي ترك كردند حرامي مبتلا شدند تمام اين دِيْن‌هاي حقّ‌اللهي و حقّ‌الناسي را در ماه شعبان بدهند كه وقتي اول سال فرا مي‌رسد اينها با سود همراه باشند*..

برای آمادگی ورود به ماه مبارک رمضان نیاز به توبه داریم ، نه فقط گناهان معروف بلکه از هر نافرمانی و غفلتی، باید توبه کرد و روی به درگاه الهی نمود. پس بیائید با یک توبه نصوح جامه گناه را از تن به در کرده ، و لباس تقوا را به تن کن . لباس تقوا لباسی است که انسان باید به مرور برای خود تهیه کند. و مانند لباس ظاهری آسان بدست نمی آید.

با توجه ای خاص و تفکر و تأمل در اعمال یک سال گذشته خود، و با توبه نصوح دعا میکنيم و میگوئیم : اللهم ﻧﺴﺄﻟﻚ ﻣﺤﻮ ﺍﻟﺬﻧﻮﺏ ، ﻭﺳﺘﺮ ﺍﻟﻌﻴﻮﺏ ، ﻭﻟﻴﻦ ﺍﻟﻘﻠﻮﺏ ، ﻭﺗﻔﺮﻳﺞ ﺍﻟﻬﻤﻮﻡ ، ﻭﺗﻴﺴﻴﺮ ﺍﻷ‌ﻣﻮﺭ، ﻭﺍﻛﺘﺐ ﻟﻨﺎ ﻳﺎ ﺍﻟﻠﻪ ﺧﻴﺮ ﺍﻟﺪﻧﻴﺂ ﻭ ﺍﻵ‌ﺧﺮﺓ .

اهمیت توبه

 

امام باقر(ع)فرمودند: «ان الله اشد فرحاَ بتوبة عبده من رجل اضلّ راحلته و زاده فی لیلة ظلماء فوجدها» (…خداوند بیشتر خوشحال می شود از [بازگشت] و توبه بنده اش، از مردی که گم کرده باشد مرکب و توشه خود را در شبی ظلمانی، و آنرا پیدا کند».

لازم است انسان تعجیل بر توبه نماید از گناهان کبیره و صغیره، و بداند که هیچ معصیتی کوچک نیست. و تدارک کند آنچه بر ذمه او است ، در گذشته از واجبات و کفارات و رد حقوق و مظالمی اگر بر عهده دارد قبل از حلول ماه مبارک رمضان.

 

نماز توبه

 

در روایت است که خارج شد رسول الله(ص) در روز یکشنبه ای از ماه ذوالحجه و فرمود: «یا ایهاالناس فمن منکم یرید التوبه؟» (ای مردم چه کسی از شما توبه می خواهد؟) راوی می گوید: مردم گفتند همه ما توبه می خواهیم ای رسول خدا.

حضرت فرمود: غسل کنید و وضو بگیرید، و چهار رکعت نماز بخوانید، و در هر رکعت «یک مرتبه سوره حمد، و قل هوالله احد سه مرتبه، و معوذتین را یک مرتبه » و سپس استغفار کنید هفتاد مرتبه، و ختم کنید استغفار را به «لا حول و لا قوة الا بالله العلی العزیز» پس بگویید: یا عزیز و یا غفار اِغفر لی ذنوبی و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات و انه لا یغفر الذنوب الا انت» ظاهرا این استغفار و دعا بعد از نماز است.

و رسول خدا(ص) فرمود: کسی از امت من نیست که این عمل را بجا بیاورد، مگر اینکه ندا داده می شود از آسمان، ای بنده خدا عمل از سر بگیر…، و خلاصه حدیث آنست که هر کس آن را بجا آورد توبه اش مقبول و گناهانش آمرزیده شود و خصماء او در روز قیامت از او راضی شوند و با ایمان بمیرد، و دینش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانی گردد، و والدینش از او راضی گردند، و مغفرت شامل حال والدین و ذریه او گردد، و توسعه رزق پیدا کند و ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان او بیرون شود. (البته حق الناس را فراموش نکنیم) .

شخصی از حضرت رسول(ص) پرسید اگر کسی این عمل را در غیر این ماه انجام دهد؟، فرمود: همان طور است پس این عمل و توبه برای هر زمانی مناسب است چه بهتر برای آمادگی به ماه مبارک رمضان باشد.

آری به مهمانی پروردگار عالمیان رفتن با توبه نصوح و اخلاص، تا از فیض و رحمت الهی، و شبهای قدر برای ظلمات قبر توشه ای فراهم کنیم.

چنانچه در قسمتی از خطبه حضرت رسول (ص) فرمودند:

أیّها النّاس، إنّ أنفُسَکم مَرهونَة بِأعمَالِکُم، فَفَکّوها بِاستِغفَارِکُم …

ای مردم! جان‌هایتان در گرو اعمال شماست. پس با طلب آمرزش از خدا، آن‌ها را از گرو، خارج کنید. پشت شما از بار گناهان سنگین است، پس با طولانی کردن سجده‌ها، آن را سبک گردانید.

گناهکار در قفس است

 

بزرگی می گفت: گناهانتان شما را در قفس حبس کرده، استغفار کنید، و با تضرع و عبادت خود را از این قفس که برای خود قرار داده اید نجات دهید. گنهکار بدهکار است باید گرو بپردازد تا آزاد شود، گرو «جان انسان» است.

امام علی(ع) می فرماید: « من ترک الشهوات کان حراً » آزاد کسی است که شهوت هایش را ترک کند. یعنی کسی که اسیر شهوات است در حقیقت نفس او زندانی است. و آزاد شدن از دشمن درونی مهم تر از رهائی از دست دشمن بیرونیست، انسان آزاد به غیر خدا نمی اندیشد.

پس بیائید از دلم می خواهد، هجرت کنیم و به آنچه خدا می خواهد سر تسلیم فرود آوریم. از بندگی غیر خدا به بندگی خدا در آئیم، زیرا از برجسته ترین وظایف ماه رمضان، آزاد شدن و رهیدن است. بیایید ، قفس ها و میله های آهنین را که با دست خود ساخته ایم بشکنیم ! راه آزادی استغفار و طلب آمرزش است.

پس با یک توبه نصوح جامه گناه را از تن به در کرده و لباس تقوا را به تن کنیم ، و لباس تقوا لباسی است که انسان باید به مرور برای خود تهیه کند، و مانند لباس ظاهری آسان بدست نمی آید. و انسان باید با مجاهدت، و مراقبت از قبل آن را آماده کند زیرا تهیه این لباس سرمایه معنوی خاصی می طلبد. لذا انسان با محاسبه نفس و تفکری در اعمال خود ، و با نیت و سعی در جبران تقصیرها و حق الناس و رد مظالم ، توبه کرده و با خواندن چهار رکعت نماز توبه خود را از تمام گناهان و صفات واعمال بدی که در طول یازده ماه مرتکب شده تخلیه کند .

بار خدايا ! وسوسه هاي نفس نگذاشت جانم در نهر رجب تطهير شود. از در آويختگان درخت طوباي شعبان هم که نبوديم. ترحم فرما و در درياي رحمت رمضانت مستقرم نما.

 

( رازونياز توبه‏ كنندگان)

 

“مناجاة التائبين” اولین مناجات از صحیفه سجادیه خواندن آن با حضور قلب بسیار مفید خواهد بود

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا كه رحمتش بسيار و مهربانى ‏اش هميشگى است

إِلَهِي أَلْبَسَتْنِي الْخَطَايَا ثَوْبَ مَذَلَّتِي وَ جَلَّلَنِي التَّبَاعُدُ مِنْكَ لِبَاسَ مَسْكَنَتِي وَ أَمَاتَ قَلْبِي عَظِيمُ جِنَايَتِي

فَأَحْيِهِ بِتَوْبَةٍ مِنْكَ يَا أَمَلِي وَ بُغْيَتِي وَ يَا سُؤْلِي وَ مُنْيَتِي فَوَعِزَّتِكَ مَا أَجِدُ لِذُنُوبِي سِوَاكَ غَافِرا وَ لا أَرَى لِكَسْرِي غَيْرَكَ جَابِرا وَ قَدْ خَضَعْتُ بِالْإِنَابَةِ إِلَيْكَ وَ عَنَوْتُ بِالاسْتِكَانَةِ لَدَيْكَ فَإِنْ طَرَدْتَنِي مِنْ بَابِكَ فَبِمَنْ أَلُوذُ وَ إِنْ رَدَدْتَنِي عَنْ جَنَابِكَ فَبِمَنْ أَعُوذُ فَوَا أَسَفَاهْ مِنْ خَجْلَتِي وَ افْتِضَاحِي

وَ وَا لَهْفَاهْ مِنْ سُوءِ عَمَلِي وَ اجْتِرَاحِي أَسْأَلُكَ يَا غَافِرَ الذَّنْبِ الْكَبِيرِ وَ يَا جَابِرَ الْعَظْمِ الْكَسِيرِ أَنْ تَهَبَ لِي مُوبِقَاتِ الْجَرَائِرِ وَ تَسْتُرَ عَلَيَّ فَاضِحَاتِ السَّرَائِرِ وَ لا تُخْلِنِي فِي مَشْهَدِ الْقِيَامَةِ مِنْ بَرْدِ عَفْوِكَ وَ غَفْرِكَ وَ لا تُعْرِنِي مِنْ جَمِيلِ صَفْحِكَ وَ سَتْرِكَ إِلَهِي ظَلِّلْ عَلَى ذُنُوبِي غَمَامَ رَحْمَتِكَ ،

خدايا!گناهان بر من لباس خوارى پوشانده،و دورى از تو جامه درماندگى بر تنم پيچيده،و بزرگى‏ جنايتم دلم را ميرانده،پس آن را با توبه به درگاهت زنده كن،اى آرزويم و مرادم و خواسته‏ام و اميدم،به عزّتت سوگند براى گناهانم آمرزنده‏اى جز تو نمى ‏يابم،و براى دل‏شكستگى ‏ام جبران‏كننده‏اى جز تو نمى ‏بينم،به پيشگاهت با توبه و انابه فروتنى‏ نمودم،و با ذلّت و خوارى،به درگاهت تسليم شدم،

اگر مرا از درگاهت برانى به كه روى آورم؟و اگر از آستانت‏ بازگردانى به كه پناه برم؟ در اين حال افسوس از شرمندگى و رسوايى ‏ام، و دريغ از زشتى كردار و فراهم آوردن گناهانم،

اى آمرزنده گناهان بزرگ، و اى جبران كننده استخوان شكسته، از تو درخواست‏ مى‏كنم كه گناهان تباه‏كننده‏ام را بر من ببخشايى، و بر من بپوشانى پنهانكاريهاى رسواكننده‏ام را، و مرا در عرصه قيامت از نسيم گذشت و آمرزشت بى ‏بهره مگذارى، و از پوشش زيباى چشم‏پوشى ‏ات عريان و بى ‏پوشش رها نسازى،خدايا سايه رحمتت را بر گناهانم‏ بينداز.

رَاجِیاً لِمَا لَدَیْكَ ثَوَابِی وَ تَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی وَ تَخْبُرُ حَاجَتِی وَ تَعْرِفُ ضَمِیرِی وَ لا یَخْفَى عَلَیْكَ أَمْرُ مُنْقَلَبِی وَ مَثْوَایَ وَ مَا أُرِیدُ أَنْ أُبْدِئَ بِهِ مِنْ مَنْطِقِی وَ أَتَفَوَّهَ بِهِ مِنْ طَلِبَتِی وَ أَرْجُوهُ لِعَاقِبَتِی وَ قَدْ جَرَتْ مَقَادِیرُكَ عَلَیَّ یَا سَیِّدِی فِیمَا یَكُونُ مِنِّی إِلَى آخِرِ عُمْرِی مِنْ سَرِیرَتِی وَ عَلانِیَتِی وَ بِیَدِكَ لا بِیَدِ غَیْرِكَ زِیَادَتِی وَ نَقْصِی وَ نَفْعِی وَ ضَرِّی إِلَهِی إِنْ حَرَمْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَرْزُقُنِی وَ إِنْ خَذَلْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُنِی.

خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و شنواى دعایم باش آنگاه كه می خوانمت، و صدایم را بشنو گاهى كه صدایت می كنم، و به من توجّه كن هنگامی كه با تو مناجات می نمایم، همانا به سوى تو گریختم، و در حال درماندگى و زارى در برابرت ایستادم، پاداشى را كه نزد توست امیدوارم، آنچه را كه در درون دارم می‌دانى، بر حاجتم خبر دارى، نهانم را می‌شناسى، كار بازگشت به آخرت و خانه ابدی‌ام بر تو پوشیده نیست، و آنچه كه می‌خواهم به زبان آرم، و خواهش خویش را بازگو كنم و هم آنچه را كه براى عاقبتم امید دارم، بر تو پنهان نیست، همانا آنچه تقدیر نموده‌اى بر من اى آقاى من در آنچه كه تا پایان عمر بر من فرود می‌آید از نهان و آشكارم جارى شده است، و تنها به دست توست نه به دست غیر تو فزونى و كاستی‌ام و سود و زیانم، خدایا! اگر محرومم كنى پس كیست آن كه به من روزى دهد؟ و اگر خوارم سازى پس كیست آن كه به من یارى رساند.» پایان .