اوصاف و مقام جبرئیل در قرآن
خدای متعال در قرآن کریم، جبرئیل امین را با اوصاف و مقامات والایی یاد نموده است که در ذیل به آن میپردازیم:
«امانتداری»
قرآن کریم فرستادهی خداست که توسط جبرئیل بر قلب مبارک پیامبر اسلام نازل شده است. جبرئیل فرشتهی امین خداوند است و در پیام الهی هیچگونه تبدیل و تغییری ایجاد نمیکند. لذا پروردگار متعال، مقام صدق و امانت جبرئیل را در اجرای رسالت و وحی به رسولان الهی گواهی نموده است:[۳۳]
«نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ؛[۳۴] روح الامین آن را نازل کرده است.»
ساحت او منزه از هر نوع غفلت و اشتباه است. عمداً یا سهواً چیزی از پیام الهی را تغییر نداده و تحریف نمیکند و دچار فراموشی نیز نمیگردد؛ بلکه آیات قرآنی، عبارات و کلمات الهی را به همان شکل و هیئتی که از ساحت ربوبی دریافت میکند، بدون دخل و تصرف، آن را بر قلب پاک و روح والای رسول الله (صلیاللّهعلیهوآله) القاء میکند؛ به همین دلیل این صفت فاضله بر سایر صفات کریمهی جبرئیل فضیلت دارد.
در کلام نورانی امام سجاد (علیهالسلام) با تعبیر جبرئیل امین از وی یاد شده که امانتدار وحی الهی بوده و اهل آسمانها مطیع او هستند و وی از مقربان درگاه خداست که از مقام و عزت والا و ویژهای برخوردار است.
«طهارت و پاکی»
یکی دیگر از اوصاف جبرئیل در قرآن کریم طهارت و پاکی اوست که با تعبیر “روح القدس” به آن اشاره شده است:
«قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ…؛[۴۰]
بگو: آن را روح القدس به حق از جانب پروردگارت نازل کرده است…»
مراد از “روح القدس”، جبرئیل امین است؛ روحی که از پلیدیهای مادی، طاهر بوده و دارای مقام طهارت است. روحی که از هر نوع عیب، نقص، معصیت و خطا منزه است؛ چنانکه همهی ملائکه منزه هستند، ولی درجات آن متفاوت است و جبرئیل سید ملائکه و واسطهی بین خدا و انبیاء اوست.