حضرت جبرئیل و رسول خدا(ص)

حضرت جبرئیل و رسول خدا(ص)

 

برخی مفسرین آیات ۱۹-۲۱ سوره‌ تکویر را به جبرئیل تفسیر نموده‌اند. در این آیات که جواب چندین سوگند است، خدای متعال می‌فرماید:

«إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَرِیمٍ ذِی قُوَّةٍ عِندَ ذِی الْعَرْشِ مَکِینٍ مُّطَاعٍ ثَمَّ أَمِینٍ؛

که این (قرآن) کلام فرستاده‌ی بزرگواری است (جبرئیل امین‌) که صاحب قدرت است و نزد (خداوند) صاحبِ عرش، مقام والایی دارد! در آنجا فرمانروا و امین است!»

مراد از رسول جبرئیل است؛ به این معنا که قرآن از ناحیه‌ی خداوند بر لسان او نازل شده و پیامبر

عظیم الشأن، آن کلام را از جبرئیل شنیده است. اینکه “قول” را به جبرئیل به عنوان رسول نسبت داده، می‌فهماند که در حقیقت کلام از آن خداست و نسبت آن به جبرئیل، نسبت رسالت به رسول است.

که در این مقام خداوند جبرئیل را به شش صفت توصیف نموده است:

۱. رسول: کسی که قرآن را به پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) وحی می‌کند.

۲. کریم: چون نزد خدای تعالی کرامت، احترام و عزت دارد.

۳. صاحب قدرت: کسی که در تکلیف و مأموریت علمی، عملی و تبلیغ رسالتش دارای قوت و شدت بالغه‌ای بود. “ذی قوة” در معنای حقیقی، به معنای داشتن توانایی ذاتی بر انجام اعمال بزرگ است و در معنای مجازی، به معنای پشتکار داشتن در تصمیم‌گیری، دلیر بودن و داشتن اعتماد به نفس که توصیف جبرئیل به این وصف، می‌تواند به هر دو معنای حقیقی و مجازی اشاره داشته باشد.

۴. بلند مرتبه (مکین): مکان به معنای تقرّب و نزدیکی مقام است؛ به این معنا که جبرئیل نزد آفریدگار صاحب عرش، بلند مرتبه و بزرگ مقام است و این مقام و منزلت چون با قید “عِندَ ذِی‌الْعَرْش” همراه شده، نشان عظمت این مقام می‌باشد.

۵. فرمانروا (مُطاعٍ ثَمَّ): “ثَمَّ” کلمه‌ای است برای اشاره به مکان بعید و “مطاع” کسی است که از او فرمان برده می‌شود. دلالت کلام بر این است که جبرئیل در پیشگاه الهی، دستور دهنده‌ای است که زیر دستانش که ملائکه‌ها باشند، در امر او بوده و اطاعتش می‌کنند؛ یعنی جبرئیل در آسمان‌ها و در کار خودش، یاورانی دارد که فرشتگان آسمان او را اطاعت می‌کنند.

۶. امین:‌ همچنانکه بیان شد، جبرئیل، در رساندن وحی و رسالت خدا به سوی انبیاء امین است و در دستورات الهی هیچگونه خیانت و دخل و تصرفی نمی‌کند.