عطیه ای الهی مخصوص پیامبر (ص) 

عطیه ای الهی مخصوص پیامبر (ص)

 

علامه طباطبائی- می فرماید: البته باید توجه داشت ، اینکه می فرماید ما بزودی تو را اقراء می کنیم، بمعنای اقراء معمول در بین خود افراد معمولی نیست، که استاد گوش بدهد و غلط های شاگرد را تصحیح کند ، یا جائیکه خوب نخوانده خوب خواندن را باو بیاموزد چنین چیزی از رسول خدا (ص) سابقه نداشته که حضرت چیزی از قرآن را خوانده باشد و چون بعلت فراموشی خوب نخوانده و یا بغلط خوانده خدایتعالی فرموده باشد تو بخوان و من گوش میدهم ، تا درست خواندن را بتو یاد بدهم ، بلکه منظور از اقراء در خصوص مورد اینستکه ما چنین قدرتی بتو میدیم که درست بخوانی، و خوب بخوانی ، و آن طور که نازل شده و بدون کم و کاست و غلط و تحریف بخوانی ؛ خلاصه آنچه را که نازل شده فراموش نکنی.

 

و جمله سقرئک فلا تنسی وعده ایست از خدایتعالی به پیامبرش، باین که علم بقرآن و حفظ قرآن را در اختیارش بگذارد؛ بطوریکه قرآن را آن طور که نازل شده همواره حافظ باشد و هرگز دچار نسیان نگردد. و همانطور که نازل شده قرائتش کند. و ملاک در تبلیغ رسالت و وحی به همانطور که وحی شده همین است .

 

و جمله الا ما شاء الله استثناء است ، که تنها منظور بقاء قدرت الهیه براطلاقش آورده شده. می خواهد بفهماند چنین نیست که خدایتعالی بعد از دادن چنین عطیه ای دیگر قادر نباشد تو را گرفتار فراموشی کند. نه، بعد از اعطاء هم باز قدرت مطلقه خداوند باقی است و این استثناء نظیر استثناء است که در آیه ۱۰۸ سوره هود آمده

 

اما کسانیکه سعادت داده شده اند در بهشتند در حالیکه جاودانه در آنند ما دامی که آسمان و زمین برجا است . مگر آنچه خدا خواهد، عطائی غیر مقطوع.

 

پس در این استثناء این نیست که بفرماید بزودی علم قرآن را بتو میدهیم بطوریکه هیچ چیز از قرآنرا فراموش نکنی ، مگر آنچه خدا خواسته باشد. برای اینکه اگر معنای چنین باشد: اختصاص بر رسول خدا (ص) ندارد همه مردم این طور هستند . و از هر چیزی و هر محفوظی آنمقدار را فراموش می کنند که خدا خواسته باشد. و از اشیاء مقداری را حفظ می کنند و مقداری را فراموش میکنند.

 

پس این چه منت است که بر شخص رسول ص نهاده؟؟ با اینکه عطیه ای است عمومی و مشترک بین آنجناب و عموم مردم ، پس وجه درست آنستکه عطیه ، عطیه ای است خصوصی و مخصوص حضرت است .۲۵

 

اینگونه قاری شدن از آثار بینائی و شنوائی چشم و گوش باطن، و کمال عقل و درک و برتر آمدن قوای ادراکی ، و شرح صدر است. و نسبت به قدرت معنوی پیمبران و اهل کشف، شدت و ضعف و محو و ثبت دارد. و از طلایع وحی میباشد ، ولی وحی کامل که همان وحی قرآن است. از تصرف گیرنده وحی خارجی است ، و اصل و مقدار و ضبط و حفظ آن راجع به مبدأ وحی میباشد.۲۶

 

و اگر به قرینه هماهنگی این آیات و دیگر آیاتی که از مظاهر وجود، به کلمات تعبیر نموده مفعول ( سنقرئک) آیات و کلماتی باشد که از قلم صفات رب اعلی تجلی یافته و بصورتها خلق و تسویه و تقدیر و هدایت برای مسبح مورد امر( سبح اسم …) نمودار شده …، بظاهر (شاء الله) اشاره به این حقیقت است که مشیت حتمی و گذشتۀ ذات مقدس چنین بوده که بعضی کلمات و حقایق وجود از دید مسبح پنهان و ناخوانده شود.

 

روی نهان داشتن اینگونه کلمات و اسماء مکنونه، یا از اسرار مخصوص علم ربوبی است و یا کلمات نازله است که پس از قرائت مسبح گذشتن از آنها تحت الشعاع انوار کلمات قاهر و اصول آنها واقع میشود، و از نظر مسبح پنهان میگردد.

 

زیرا هرچه مسبح ( شناور در صفات و کلمات ربوبی) بیشتر رود ، به اصول و منابع صفات و آیات که صورتهائی از مشیت است نزدیکترمیشود و مراتب نازله و مفاهیم و مظاهر گذشته، بیشتر تحت الشعاع انوار قاهر میرود و از جهت دید مسبح پنهان میگردد.

 

و مگرنه این است که تابش مستقیم نور، خود حجاب پرتو و انعکاسها و نیم سایه و سایه ها میشود. مگرنه اینستکه باز شدن چشم انسان به آثار و صفات کسی یا چیزی ، صورت ظاهر او یا آن را، از هدف دید برکنار میدارد، و هرچه اوصاف و احوال و مقاصد نویسنده بیشتر تجلی نماید . چگونگی و اشکال حروف و کلمات نوشته. بیشتر محو میشود تا آنجا که یکسره شخصیت نویسنده، مشاعر خواننده را پر میکند.

 

اما از علم محیط و قاهر خداوند، که پدید آورندۀ مبادی و مظاهر وجود است. چیزی پنهان نمی شود: «انه یعلم الجهر و ما یخفی» . (جهر، آنچه خود آشکار باشد.) چه همان خدائی است که میداند آشکار را و آنچه را که همی پنهان میشود ؛ انه یعلم الجهر و ما یخفی در حقیقت بیان علت مطلبی است که در جمله سنقرئک آمده است : تو را خوانا می گردانیم…