زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي
طلوع نور معرفت و محبت الهی در قلب
آری در صورتی ذکر و دعا و نماز و یاد خدا در قلب تأثیر میکند و آنرا اجلا می دهد و دل و روح آدمی را زنده و مسرور و نورانی می گرداند، که با تزکیه نفس توأم باشد. دلی که آلوده بکثافات اخلاقی و خود پسندی و گرفتار هزار گونه آرزو و آمال دنیوی گردیده ، کجا دیگر در آن محلی باقی ماند که از قبل ذکر و دعا و نماز و نور معرفت و محبت الهی در آن طلوع کند، و جدولهای دل را روشن گرداند و محل تلالؤ انوار فیض احدی گردد (مثال اگر شرایین قلب بسته باشد چگونه خون جریان می یابد؟.) هرگز ممکن نیست چنین دلی با خزف یکسان است .۵۵
این آیه نگرانی و راه نجات یافتن را که از آیه قبل پیش آمده می نماید؛ در حقیقت و بدون تردید رسته (رها شده) و رستگار شده است کسی که تزکیه پذیرد . و با کوشش، خود را از بندها و عقاید فاسد پاک گرداند، ( تخلیه و تحلیه) و شخصیت خود را برتر آرد (بهتر کند). این کوشش و پذیرش در دو جهت باید باشد. یکی آنکه از محیط فاسد و آلوده و پستی و آلودگان حریم گیرد، و دیگر اینکه به تزکیه نفس از بدیها و انحرافهای فکری و اخلاقی بپردازد.
و «ذکر اسم ربه فصلی» معنای اولی و اصلی ذکر، یاد آوری چیزی که از یاد رفته ، یا از آن غفلت شده است. چون ذکر بزبان آوردن ، نمودار یاد آمده یا موجب یاد آوری دیگری است . بدین معنی نیز شهرت یافته . (فاذکرونی اذکرکم – اذکر فی الکتاب مریم).
یا قرینه لفظی مانند: واذکر ربک اذا نسیت – و اذکر ربک فی نفسک » مقصود همان بخاطر آوردن است . و قرائنی هم در بعضی آیات است که معنای بزبان آوردن است (واذکرنی عند ربک) «– فذکر ان نفعت الذکری بنابراین ذکر در این آیه باید به معنای همان یادآوردن باشد.
و آیات «سبح اسم ربک – فذکر ان نفعت الذکری- سیذکر من یخشی…».مؤید همین معنی است . چون اسم رب و اشعۀ صفات منعکس از آن در سراسر خلق ، تسویه، و تقدیر ، آشکار است. نا دیده گرفتن و غفلت از آن از آلودگی نفس و تاریکی وجدان است، پس همین که نفس تزکیه شد و از خود بینی و دود شهوت پاک گردید ، شعاع رب برآن می تابد ، و این ذکر و تابش ، خشوع و گرایشی می آورد. که حقیقت صلاة است ، و اعمال و حرکات ظاهر مظهر آن میباشد.
بنا به ترتیب آیات وتعمیم قد افلح من تزکی ، طریق سلوک عمومی، تزکیه و تذکر و صلاة است. تا سالک در مجرای تسبیح در آید و به اسم رب گراید ، گر چه تسبیح رب اعلی بدلیل امر خاص (سبح) مخصوص مخاطب عالیمقام میباشد.۵۶