زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي
شناختی اجمالی از انسان
بدان که آدمی مرکب از دو چیز است :
یکی این بدن ظاهر که آنرا «تن» گویند؛ و از جنس این عالم است ؛ و ماده بدنی انسان از عناصری است که (گفته شده چهار عنصر آب ، خاک ، هوا و آتش .؛ و بعضی ۱۰۴ عنصر را بیان می کنند ؛ و گفته شده ماده بدنی انسان پدید آمده از این عناصر است.
و دیگر، «نفس» که آنرا روح و جان و عقل و دل نیز گویند، و این جوهر مجرده ای است از عالم ملکوت، و به سبب همین گوهر است که آدمی بر سایر حیوانات ترجیح دارد.
در معراج السعاده آمده است « و آنچه به سبب آن آدمی بر سایر حیوانات ترجیح دارد همان «نفس» است که از جنس ملائکه مقدسه است ، و بدن امری عاریت و حکم مَرکب از برای نفس دارد که بدان مرکب سوار شده از عالم اصلی و موطن حقیقی به این دنیا آمده تا از برای خود تجارتی کند».۷۲
حال که دانسته شد که «انسان موجودی دو بُعدی است» پس بدان که، برای آدمی، به سبب این دو جزء، المی و لذتی، و محنتی و راحتی می باشد؛ آلام بدن عبارتست از امراض و بیماریها، و علم طب موضوع است برای آن امراض و معالجه آنها؛ و بیماریهای «روح» عبارتند از اخلاق رذیله که موجب هلاکت سرمدیّه است ، و صحت روح اتصاف او است به اوصاف قدسیّه.
پس همچنان که آدمی در امراض تن نیاز به طبیب و شرب دوا، و پرهیز از اموری که مانع صحت او ، و در نتیجه محرومیت از استفاده و بهره مند شدن از بعضی غذاها و لذات دیگر است ، پس در دفع امراض روحی احوَج است به معالجه و رجوع به علم اخلاق ؛
زیرا بیماری روح انسان را از رسیدن به لذات ابدیّه و سعادت سرمدیّه باز میدارد ؛ و با غفلت از این امراض و معالجه آنها ، و رفع موانع راه کمال ، انسان خود را از نعمتها و الطاف الهی محروم میدارد.
پس بدان که سعادت مطلق حاصل نمی شود مگر اینکه صفحه نفس در جمیع اوقات از همه اخلاق ذمیمه پاک گردد ، و انگاه به صفات حسنه محلّی باشد، و اصلاح نفس از همه امراض است که موجب سعادت ابدیّه می گردد. پس بیماری های روح را آسان نگیر و معالجه آنرا بازیچه مشمار ، و صحت روح را با صحت بدن مقایسه مکن، و رذائل اخلاقی را اندک مشمار.۷۳
و در آیات که ذکر شد تدبر کن: “قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاها، وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها» (هر که در پاکى آن کوشید رستگار شد. و نيز أيه « قد افلح من تزکی»
به پالایش نفس هر کس شتافت بشد رستگار و سعادت بیافت
فلاح و سعادت از آن کسی است که نفس خود را از صفات رذیله پاک کند و با قلب سلیم خدای خود را ملاقات کند، قلبی سالم از هر چه مانع راه اوست برای رسیدن به تکامل و سعادت دائمی و ابدی .