تفسیر عرفانی و تربیتی سوره حمد
الحمدلله رب العالمین
الحمد لله:
چون مرجع حمد صفات کمال است ، «و لله اسماء الحسنی» از این جهت در «الحمد لله رب العالمین» حمد را به خود تخصص فرمود:
بینائی هر دیده بینا او بین
زیبایی هر چهره زیبا همه او دان
هر چیز که دانی جز از او ، دان که همه اوست
یا هیچ مدان در دو جهان ، یا همه او دان .
نکته ها :
۱ ـ همه هستی زیباست و تدبیر همه هستی نیکوست. زیرا حمد برای زیبایی و نیکویی است «الحمد لله»
۲ ـ دلیل ستایش ما ، پروردگاری اوست . «الحمدلله رب العالمین»
۳ ـ رابطه خداوند با مخلوقات، رابطه ی دائمی و تنگاتنگ است . «الحمد لله رب العالمین»
۴ ـ همه هستی ، تحت تربیت خداوند یکتاست. «الحمد لله رب العالمین»
۵ ـ امکان رشد و تربیت، در همه ی موجودات وجود دارد. «الحمد لله رب العالمین»
خداوند هم انسان ها را بوسیله انبیاء تربیت می کند، (تربیت تشریعی) و هم جمادات و نباتات و حیوانات را رشد و پرورش می دهد. (تربیت تکوینی) «رب العالمین»
۶ ـ مؤمنان در آغاز کتاب (قرآن) با نیایش به درگاه خداوند متعال، «الحمد لله رب العالمین» می گویند و در پایان کار در بهشت نیز ، همان شعار را سر می دهند که :
وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
پروردگارشان آنان را به سبب ايمانشان به بهشتهاى پر نعمت كه نهرها از زير [قصرهاىِ] آنها جارى است ، راهنمايى می كند .
[آغازِ] نيايش شان در آنجا [اين است كه] :
خدايا ! از هر عيب و نقصى منزّهى ، و در آنجا درود خدا به آنان، عطا كردن امنيت كامل است،
و پايانبخشِ نيايش شان اين است كه همه ستايشها ويژه خدا، مالك و مربى جهانيان است .