اخلاق فردي پيش از هر چيز، ما به سراغ آياتي ميرويم که اخلاق فردي را بيان ميکنند؛ چرا که اگر انسان رابطهاش را با خودش درست نکند و خويشتن را نشناسد، نميتواند با ديگران و جامعه، ارتباط خوبي برقرار کند. البته کسب تمام اين فضائل اخلاقي بايد با يکديگر صورت …
ادامه نوشته »ادب سرای انسانیت
گفتيم که آدمي غير از اين بدن مادي و صورت حسي، جزء ديگري دارد که مجرد است و آن را «نفس» ميگويند، اگر چه فهميدن و دانستن آن صعوبت دارد، هر كه ساحت دل خود را از غبار عالم طبيعت پاك كند و علايق و شهوات حيوانيت را اندكي …
ادامه نوشته »چراتزکيه؟
چراتزکيه؟ قرآن کريم ميفرمايد: «قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا * وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا»؛ بي ترديد كسي كه نفس را [از آلودگي پاك كرد و] رشد داد، رستگار شد * و كسي كه آن را [به آلودگيها و امور بازدارنده از رشد] بيالود [از رحمت حق] نوميد شد. حالا چرا تزکيه؟ …
ادامه نوشته »مراقب خود باش
مراقب خود باش به هر حال، انسان بايد بداند که چه چيزي روح او را مکّدر يا متعالي ميکند. او بايد در رفتوآمدها، معاشرتها، شرکت در مجالس مختلف و… بسيار دقت کند. نبايد در هر مجلسي شرکت کرد و با افرادي که ميداند معاشرت با آنها سبب گناه کردن ميشود، …
ادامه نوشته »مراقبت از نفس
مراقبت از نفس نفس انسان مانند بوته گل است. او بايد اين نفس را بشناسد، همچنان که باغبان بوته گل را به خوبي ميشناسد و با اطلاعاتي که از اين بوته دارد، قادر است به گونهاي مناسب از آن نگهداري کند. در اينجا باغبان، خود انسان است؛ انساني که ميخواهد …
ادامه نوشته »قرآن و خودشناسي
قرآن و خودشناسي در اخلاق الاهي يک طرف قضيه انسان بود و طرف ديگر خدا. در حقيقت، اين ما هستيم که بايد به عروةالوثقي تمسک کنيم تا به خدا برسيم. در اخلاق اجتماعي نيز يک طرف انسان و طرف ديگر اطرافيان او اعم از همسر، فرزند، دوست، فاميل، همسايه و… …
ادامه نوشته »تأثير متقابل تعليم و تربيت
تأثير متقابل تعليم و تربيت تعليم و تربيت، بر يکديگر تأثير متقابل دارند. يعني علم انسان بر تربيتش نيز تأثير ميگذارد و انسان جاهل ممکن است بسياري از اشکالات تربيتي را داشته باشد. البته منظور ما کسب هرگونه علمي نيست؛ بلکه در اينجا علم الاهي مدنظر است، چه بسا افرادي …
ادامه نوشته »وظيفه پيامبران و تزکيه نفس
وظيفه پيامبران و تزکيه نفس تمام علوم به نحوي با «اخلاق» ارتباط دارند. وظيفه خطير پيامبران تربيت انسانها بوده است و در صورت عدم تزکيه، نه زحمت پيامبران به بار مينشيند و نه آنگونه که بايد، بر انسانها تأثير ميگذارد. همه پيامبران به ويژه نبي اکرم براي تزکيه و تربيت …
ادامه نوشته »آداب زيارت و ارتباط قلبي
آداب زيارت و ارتباط قلبي انسان براي رفتن به زيارت بايد آدابي را رعايت کند. براي مثال غسل ميکند، وضو ميگيرد، جامه تميزي بر تن ميکند، ذکر خدا ميگويد و به زيارت ميرود. اگر زيارت پيامبر يا ائمه اطهار باشد، اذن دخول خوانده و وارد ميشود، و چنانچه انسان با …
ادامه نوشته »تربيت چيست؟
تربيت چيست؟ بيان شد که تزکيه يعني تربيت انسانها. حال ممکن است اين پرسش مطرح شود که مگر ما تربيت نشدهايم؟ بيشتر انسانها سعي ميکنند در برابر ديگران خود را خوب جلوه دهند، نه اينکه به خاطر خودشان خوب باشند؛ بلکه ميخواهند تعريف و تمجيد ديگران را کسب کنند. انسان …
ادامه نوشته »